Akademia Społeczeństwa Otwartego

Akademia Społeczeństwa Otwartego to inicjatywa edukacyjna pomorskiego regionu Komitetu Obrony Demokracji. U jej podłoża leży przekonanie, że wiele naszych współczesnych problemów bierze się z braku wiedzy i edukacji, w tym zwłaszcza edukacji obywatelskiej. Uczeń polskiej szkoły nie dowiaduje się, jak funkcjonuje nowoczesne społeczeństwo, czym jest wolność słowa i jakie są jej ograniczenia, na czym polega rzetelność dziennikarska, jak się poruszać w gąszczu mediów tradycyjnych i społecznościowych, czym jest trójpodział władzy i dlaczego jest on ważny, jak i dlaczego należy dbać o środowisko naturalne i jaki jest jego związek z demokracją, czym są prawa człowieka, czym są prawa mniejszości. Mówiąc krótko, polski system edukacyjny nie uczy współczesnego świata,  a przeprowadzane ostatnio zmiany w polskiej szkole zmierzają do tego, że młodzi ludzie, karmieni archaiczną bogoojczyźnianą propagandą, będą w jeszcze mniejszym stopniu przygotowani do stawienia czoła wyzwaniom współczesności. Do tego, w polskiej historii ostatnich 200 lat, zdominowanej przez okresy podległości i rządów autorytarnych, nie bardzo było kiedy wprawiać się w trudnej sztuce budowania społeczeństwa otwartego, opartego na rządach prawa, ograniczającego samowolę rządzących, dumnego z tego we własnej przeszłości, z czego dumnym być należy, lecz nie uchylającego się od rozmowy o sprawach trudnych, szanującego ludzi w całej ich różnorodności, niezależnie od ich przynależności narodowej, rasy, zamożności, wyznawanej religii czy orientacji seksualnej. W efekcie pewna część polskiego społeczeństwa ciąży ku państwu autorytarnemu, a inna odczuwa zamęt i niepewność. Temu właśnie ma zaradzić – na miarę możliwości – Akademia Społeczeństwa Otwartego. Jest to cykl spotkań, wykładów i dyskusji poświęconych kluczowym aspektom funkcjonowania społeczeństwa otwartego. W pierwszej odsłonie, która odbywała się wiosną 2021, przeprowadziliśmy łącznie 19 spotkań poświęconych takim kwestiom jak media, praworządność, przeciwdziałanie wykluczeniu, ekologia czy historia najnowsza. Wśród naszych wykładowców były takie osoby jak Tadeusz Sławek, Jerzy Zajadło, Anna Machnikowska, Magdalena Środa, Adam Michnik, i inni. W drugim semestrze, wiosną roku 2022, tematem przewodnim była kondycja współczesnego społeczeństwa polskiego. Zastanawialiśmy się, jak zdefiniować naród, zwłaszcza w dobie globalizacji i masowych migracji, a także, jacy jesteśmy my, Polacy. Omawialiśmy takie kwestie jak: nasz stosunek do ludzi innych wyznań, narodów, grup etnicznych; stereotypy narodowe; modele wychowania patriotycznego; sposób nauczania historii; kanon lektur szkolnych i ich wpływ na tożsamość narodową; nawyki językowe i ich znaczenie dla rozumienia świata;  polska praca. Bieżąca sytuacja sprawiła też, że w wielu wykładach pojawiły się wątki ukraińskie. Wśród wykładowców w tej odsłonie znaleźli się, między innymi, profesorowie Marta Koval, Magdalena Środa, Michał Rusinek, Cezary Olbracht-Prądzyński, Stefan Chwin, a także Adam Balcer, Małgorzata Antuszewicz, Lena Kuklińska, Michał Lewandowski, Beata Pawlik, Piotr Kuropatwiński, i inne znamienite osoby. Obecnie trwa Semestr III a przygotowywany jest kolejny semestr Akademii na wiosnę 2023.